W ramach projektu „Małopolska, moje miejsce na ziemi – moja mała ojczyzna” nasze przedszkole odwiedziło izbę pamięci zorganizowaną w Zespole Szkół im. ks. prał. Jana Ślęzaka w Ołpinach. Dzieci wzięły udział w niezwykłej lekcji o przeszłości. Wieloletnia nauczycielka historii i miłośniczka ziemi ołpińskiej Pani Waleria Niziołek, przybliżyła dzieciom życie w naszej miejscowości, jakie toczyło się tutaj przed kilkudziesięciu laty. Przedszkolaki miały możliwość bezpośredniego kontaktu z narzędziami i przyborami z tamtego okresu oraz poznały ich zastosowanie. W galerii zdjęć umieszczono fotografie przedstawiające dawne typowe domostwa dla wsi Ołpiny pokryte strzechą (dach ze słomy), jej mieszkańców w codziennych i odświętnych strojach.
Poniżej postaram się przekazać część informacji pozyskanych przez Panią Walerię. Dzieci oglądały żelazka a duszą i poznały technikę ich zastosowania. Następnie pani przedstawiła sposoby oświetlania domów i obór- świeczka z wosku pszczelego, kaganek, lampy naftowe otwarte i zamknięte (które wynalazł związany z naszym regionem Ignacy Łukasiewicz (Bóbrka-Krosno). Przedstawiła budowę lampy ( knot, regulacja płomienia, pojemnik na naftę) . Poznaliśmy znaczenie określenia kurna chata – dom bez komina, po którym roznosił się dym. Na kuchni kładziono dymiarki -ruszt i na tym gotowano, jednak wszystkie naczynia były okopcone. Na kuchennym stole ustawiano jedną miskę z której najpierw jedli domownicy, którzy ciężko pracowali, następnie pozostali w tym dzieci. Często w misce pojawiała się zacierka lub paciara gotowana na wodzie lub mleku. W kuchni znajdowały się niecki z drewna, moździerz, w którym miażdżono przyprawy (pieprz, zioła) łyżnik na łyżki – wisiał nad cebrzykiem. Mąkę i zboże przetrzymywano w spichlerzu i odmierzano je miarkami. Oglądaliśmy również szalkową wagę na której odważano produkty np. cukier, które kupowano na dkg, gdyż nie było nikogo stać na zakup kilogramami. Dzieci poznały też technikę prania na tarze drewnianej potem metalowej z wykorzystaniem bali – naczynia na wodę w którym kijankami biło się nimi ubrania przez 2 godziny. Do prania wykorzystywano ług ( z popiołu drzewnego) i sodę. Ciekawym tematem okazała się również dawniej wykonywana praca na gospodarstwie. Wychodząc w pole brano ze sobą jedzenie w tzw. dwojakach, glinianych garnuszkach, do jednego nabierano ziemniaki do drugiego mleko. Zboże rżnięto sierpem i ręcznie młócono cepami, który składał się z dwóch kijów-dłuższy dzierżak, krótszy bijak oraz kapicy ze skóry. Następnie ziarno mielono walcówkami na mąkę. W naszej miejscowości uprawiano również dużo lnu, który wozili konno do Krośnieńskiej fabryki. Uprawa byłą bardzo pracochłonna siew- zbiory-suszenie -miażdżenie w międlicy-wyczesanie drucianą szczotką grubych części a cienkie przędzono na kołowrotku. O uprawie lnu można przeczytać w książce pt. „Jak to z lnem było”. Poznaliśmy również pracę szewca, który szył buty ze skóry korzystając z drewnianej formy – kopyta. Często też naszywał zelówki – łatki w celu naprawy butów. Aby szanować buty ludzie ubierali je przed samym wejściem do kościoła. Nie wszyscy mogli jednak pozwolić sobie na buty, więc często chodzili boso. Poznaliśmy też sposób ściągania wysokich oficerek za pomocą drewnianego pieska. Oglądaliśmy również łuskę z pocisku z I wojny światowej i hełm wojskowy z II wojny światowej, odnaleziony w okolicy cmentarza wojskowego, gdzie przechodził front bitwy gorlickiej. Na koniec pani promotor zachęciła wszystkich zainteresowanych dawnymi dziejami Ołpin do przeczytania książki ks. Franciszka Ksawerego Solarza o naszej miejscowości. Przedszkolaki chętnie słuchały opowieści jednak z lekkim niedowierzaniem odnosiły się do stylu życia swoich dziadków, pradziadków ze współcześnie im znanym.
Publiczne Przedszkole w Ołpinach serdecznie dziękuje za współpracę Pani Dyrektor Annie Niemiec oraz Pani Stanisławie Ryba i Pani Marcie Kordek za zorganizowanie spotkania. Wyrazy podziękowania składamy również Pani Walerii Niziołek za zaangażowanie na rzecz promowania historii naszego regionu.
Ewelina Buś-Przyczynek
